دکتر ثبوتی
دکتر یوسف ثبوتی در اول شهریور ماه 1311 در خانواده‌ای فرهنگی در شهر زنجان به دنیا آمد. دکتر ثبوتی ازجمله محققان و دانشمندان سختکوشی است که می‌توان از او به عنوان گنجینه‌ای از تجربیات ارزشمند یاد کرد. اهل علم او را پیشکسوت علم نجوم در ایران می‌شناسند.
وی پس از اتمام تحصیلات مقدماتی خود در زادگاهش در سال 1329 شمسی به طور همزمان در دو رشته‌ی کشاورزی و فیزیک دانشگاه تهران پذیرفته شد که به دلیل علاقه‌ی وافر به فیزیک، این رشته را برای ادامه تحصیل انتخاب کرد و سال 1380 به عنوان چهره ماندگار فیزیک انتخاب شد.
دوران تحصیل ثبوتی همزمان با اتفاقات سیاسی دانشگاه ها بود. ثبوتی پس از پایان تحصیلات در آزمون نقشه‌برداری پذیرفته شد و پس از مدتی با معرفی دکتر حسین کشی افشار به دانشگاه تورنتو کانادا رفت و موفق به اخذ درجه‌ی کارشناسی ارشد از آن دانشگاه شد. بعد از آن به شیکاگو رفت و نزد استادان بزرگی چون سوبرامانیان، چاندر اسکار و چمبرلن به تحصیل اختر فیزیک پرداخت. در سال 1342 دکتری تخصصی خود را در این رشته دریافت نمود و برای تدریس با سمت استادیاری رهسپار دانشگاه نیوکاسل در انگلستان شد.
زمانیکه دکتر ثبوتی به ایران بازگشت، با سمت دانشیاری در دانشگاه شیراز مشغول به کار شد. فعالیت های ثبوتی در دانشگاه شیراز شروع تحولات جدید در دستگاه آموزش عالی ایران بود. نظام ترمی واحدی کنونی از دستاوردهای دکتر ثبوتی برای نظام آموزشی کشور است.
پیشنهاد طرح ارتقای اعضای هیأت علمی بر مبنای پژوهش‌های آنان را پیشنهاد داد و پایه‌گذاری دوره‌های کارشناسی ارشد در آن دانشگاه از جمله‌ی دیگر خدمات ثبوتی در دوران فعالیت ایشان در دانشگاه شیراز است.
دکتر ثبوتی در سال 1348 شمسی در یک فرصت مطالعاتی به دانشگاه «پنسیلوانیا» رفت و ضمن تحقیقات به تدریس در آن دانشگاه پرداخت. وی پس از مدتی به ایران بازگشت و علاوه بر تدریس در دانشگاه صنعتی شریف در سال 1351 طرح تأسیس رصدخانه‌ی ابوریحان بیرونی شیراز را ارایه داد. این رصدخانه که در سال 1352 افتتاح شد با تلسکوپی به قطر آینه‌ی 50 سانتی‌متر هنوز بزرگترین رصدخانه‌ی فعال ایران است.
استاد پس از آن، دوره‌ی دکتری نجوم در دانشگاه را بنیان گذاشت و زمینه‌ی تحصیلات عالیه علاقه‌مندان اختر فیزیک را در دانشگاه شیراز فراهم کرد.
دکتر ثبوتی با پی‌گیری‌های فراوان، مرکز تحصیلات تکمیلی در علوم پایه‌ی زنجان را در سال 1370تأسیس کرد. هم‌چنین در ایجاد انجمن نجوم ایران در سال 1375 که با تلاش چند اخترشناس حرفه‌ای ایران محقق شد، نقش مهمی بر عهده داشت.
از استاد ثبوتی حدود 60 مقاله‌ی پژوهشی در مجلات علمی بین‌المللی منتشر شده است. این پژوهشگر خستگی‌ناپذیر در عرصه‌ی فیزیک و نجوم علاوه بر دریافت عنوان کتاب سال جمهوری اسلامی و مدال پژوهشی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، در سال 2000 میلادی به دلیل فعالیت‌های مستمر علمی به دریافت مدال ویژه‌ی آکادمی علوم جهان سوم مفتخر شده است.
فعالیت‌های علمی دکتر ثبوتی
برخی از فعالیت‌های علمی وی عبارت است از:
-
استادیار بخش ریاضی، دانشگاه نیوکاسل، انگلستان، 1342-43
-
دانشیار بخش فیزیک، دانشگاه شیراز، 1343-50
-
دانشیار مدعو بخش نجوم، دانشگاه پنسیلوانیا، امریکا، 1347-48
-
استاد فیزیک، داشنگاه شیراز، 1350-
-
محقق ارشد اسنتیتوی نجوم و اختر فیزیک، دانشگاه آمستردام، هلند، 1353-54
-
محقق مدعو مرکز نجوم و اختر فیزیک، دانشگاه شیکاگو، امریکا، 1363-64
-
استاد مدعو بخش فیزیک، دانشگاه نورث ایسترن، بوستون، امریکا، 1370-71
-
مؤسسه و رئیس مرکز تحصیلات تکمیلی در علوم پایه – زنجان، تا کنون – 1370
-
رئیس بخش فیزیک دانشگاه شیراز، 1358-60 و 1350-53
-
مؤسس و رئیس رصدخانه‌ی ابوریحان بیرونی، دانشگاه شیراز، 1352-65
-
عضو هیئت مؤسس و رئیس انجمن فیزیک ایران، 1375-78 و 1365-67
-
عضو هیئت مؤسس و رئیس انجمن نجوم ایران، 1375-1381
-
عضویت شورای همکاری‌های علمی و بین‌المللی وزارت فرهنگ و آموزش عالی، تا کنون 1376-
-
عضو شورای دانشگاه شیراز، 1355-57
-
عضو هیئت مشاوران مجله‌ی علوم و تکنولوژی ایران، تاکنون – 1362
-
عضو هیئت تحریریه مجله‌ی علوم و تکنولوژی ایران، تاکنون – 1362
-
عضو هیئت مشاوران مجله‌ی فیزیک ایران، تاکنون 1365-
-
عضو آکادمی علوم جهان سوم، تاکنون – 1366
-
عضو فرهنگستان علوم جمهوری اسلامی ایران، تاکنون – 1368
-
عضو هیئت مؤسسه و هیئت مدیره‌ی انجمن فیزیک ایران، 1350-54 و 1362-70
-
عضو جامعه‌ی منجمین امریکا، تاکنون – 1347
-
عضو انجمن بین‌المللی نجوم، تاکنون – 1348
-
عضو شورای علمی مرکز بین‌المللی فیزیک نظری (تریست ایتالیا) 1368-1374
-
عضو شورای عالی کتابخانه‌ی منطقه‌ای علوم و تکنولوژی شیراز، 1370-77 پیشنهاددهنده و پیگیر برنامه‌ی کارشناسی ارشد فیزیک (1346) و برنامه‌ی دکتری فیزیک (1365) در دانشگاه شیراز
دیدگاهتان را بنویسید