بررسی احکام واحوال نجوم در برخی آیات و روایات

واقف زاده شمسی استادیار و عضو هیئت علمی دانشگاه ازاد ورامین در تاریخ 12/02/1389 مقاله ای با عنوان بررسی احکام و احوال نجوم در برخی ایات و روایات را مطرح کرده است.در این مقاله نویسنده در پی بررسی حدو مرز علم نجوم از دیدگاه احکام و احوال ان میباشد و این دو را در تضاد هم میداند.دراین راستا از ایات قران کریم و نهج البلاغه استفاده نموده .وی نمونه ایاتی برای اثبات تشویق قران کریم به یادگیری علم نجوم می اورد و از ان به عنوان احوال نجوم یاد میکندو توضیح میدهد ممنوعات نجومی یا همان احکام نجوم چیست.

آیاتی که نویسنده در اثبات علم نوین نجوم و نظریه های دانشمندان عنوان کرده به شرح زیر است:

ایات 38،97،101،125سوره انعام و 89،16نحل و17_20غاشیه و190ال عمران و3،259بقره و6 ق و185 اعراف و13 جاثیه و25،26کهف و33رحمن و22عنکبوت و70اسرا و30،33،104 انبیا و9،11فصلت و7،47ذاریات و6_9 قیامت و15 نوح و12 نبا و1-4طارق ،30 نازعات،5،6 شمس و2 رعد.

او همچنین از خطبه 79 نهج البلاغه تفاوت بین ممنوعیت احکام با احوال نجوم در یادگیری را مطرح کرده.

مقدمه:

در این قسمت نویسنده قران کریم را کتابی در جهت رشد و هدایت انسان میداند و علت انکه چرا خداوند در ایات متعددی در قران کریم از پدیده های طبیعی یادکرده  را در جهت به کارگیری و تشویق انسان به قوه خرد و تحقیق در جهت کشف عظمت خالق هستی میداند. نویسنده دو نظریه در اعجاز علمی ایات بیان میکند که هردو نظریه در راستای انسان سازی  و هدایت او مطرح شده و معتقد است که قران کتاب اموزش علوم و فناوری و دایره المعارف علمی نیست.

علم نجوم و ارتباط آن با احكام شرعي :

واقف زاده عنوان میکند که علم نجوم با برخی از احکام اسلامی مانند اوقات شرعی نماز و استهلال ماه در ابتدا و انتهای ماه رمضان بربرخی از پدیده های طبیعی منطبق است و با داشتن اطلاعات  و شناخت جغرافیایی  و حرکت خورشید در دایرة البروج و شفق و فلق میتوان به این احکام دست یافت .وی عنوان میکند علم نجوم از ابتدای تاریخ انسان بوده فقط بااختراع  خط این علم مانند علوم دیگر به سرعت پیشرفت کرده است.

چه بخشي از علم نجوم ممنوع است؟

نویسنده این بخش رات با سوالی مطرح میکند . ایا این ستارگان هستند که سرنوشت انسان را تعیین میکنند؟واقف زاده در این بخش ایات قران کریم را در جهت تفاوت قایل شدن بین پیش گویی از رویداد های نجومی در جهت امیال  شخصی افراد و سلاطین ،با تشویق قران و نهج البلاغه در جهت استفاده اسمان برای پیدا کردن مسیر و اوقات روزها و ماه ها عنوان میکند و تفاوت بین این ها با کلمات خرد در احوالات نجوم و کاهن بودن منجم در احکامات نجومی  بیان میدارد.

با استناد نویسنده به ایات قران کریم و نهج البلاغه ان بخش از یادگیری نجوم حرام شده که اورا در نهایت به پرستش  ستارگان و جبر در رویدادها با حوادث در زندگی بشر عنوان داشته است.

احوال نجوم در برخي از آيات قرآن كريم:

در این بخش واقف زاده ایاتی در جهت نسبیت زمان مطرح میکند و معتقد است که 1400 سال قبل یعنی پیش از انیشتین این ایات نازل شده ودو داستان را از ایات قران ذکر میکند یکی اصحاب کهف و دیگری قصه یکی از بندگان صالح را در اثبات نظریه نسبیت زمان انیشتین عنوان کرده است .

این نظریه علمی ثابت میکند هر منظومه در هستی دارای زمان و مقیاس خاص خود است .

قرآن و عصر فضا:

نویسنده معتقد است خداوند در ایات قران کریم  اشاره به تسخیر کردن فضا توسط انسان دارد و انسان وارد فضا میشود و همچنین با نمونه ای از ایات عنوان میدارد که کلماتی مانند سلطان در33رحمن  جهت قدرت در علم و فناوری و  بحر را در70 اسرا به کل جهان نسبت داده و تشبیه به امواج اب کرده و همینطور نظر انیشتین و دانشمندان به امواج فروپاشی ستارگان میپردازد و این دو را در راستای هم قرار داده است.و کلمه یسبحون در 33 نبا که معتقد است خداوند مدار اقمار و ستارگان را با ان توصیف نموده است.

انفجار بزرگ و نابودي جهان از ديدگاه علم جديد:

 نویسنده ایاتی از قران  کریم می اورد در جهت خلقت ابتدایی زمین با نظریه بیگ بنگ یا انفجار بزرگ که در ابتدا کل هستی منقبض بوده و بعد از انفجار انبساط پیدا میکند و در حال گسترش یافتن میباشد سپس دوباره طبق ایات و نظریه دانشمندان ثابت میکند که جهان دوباره منقبض و از بین میرود .

نویسنده این موضوع را پیوست میدهد به بحث خاموشی ستارگان و خورشید در ایات قران و از بین رفتن ان ها و بیان مراحل علمی از بین رفتن ستارگان از غول قرمز به  کوتوله سفید. و هردو را در جهت هم عنوان داشته است.

شكل كيهان در قرآن:

در اینجا نویسنده یاداور میشود که خداوند در ایات متذکر شده که زمان جهان بی نهایت نیست و پایانی دارد . همچنین به شکل کیهان اشاره دارد که  معتقد است ایات به وضوح ان را بیان داشته و ایاتی که لایه های هفتگانه اسمان را شبیه به لایه های حلزون میداند و راهای بسته ای که از تنگنا به راهای باز تر حلزون تشبیه کرده است . و همچنین در این قسمت اشاره به پایان زمان و رسیدن به شکل اولیه خود یعنی انقباض دارد اما این حرکت به صورت عکس انجام میگیرد یعنی انقباض انبساط و دوباره انقباض و پایان زمان و نابودی هستی است.

فرضية كانت و لاپلاس و نظريه جديدي درباره منشأ منظومه شمسي :

در این قسمت واقف زاده اشاره دارد به منشا منظومه شمسی  از فرضیه ی دانشمندان المانی و فرانسوی که ان را اینگونه مطرح کرده اند شبیه به قرصی مسطح که خورشید در مرکز ان با حرارت  بالا منفجر شده و ستارگان از ان تشکیل شده و از ان فاصله گرفته اند و سپس سرد شده اند و این فضای منظومه متشکل از گازو غبار عنوان کرده که تطبیق داده به سوره دخان و کلمه دخان که به معنای دود میباشد.

سياه چاله ها:

نویسنده سیاه چاله ها را که  قدرت جاذبه بسیار بالایی دارند و قادر است هر انچه در اطرافش وجود دارد را درخود ببلعد و با این قدرت اشعه x را ازاد کند ان را در راستای  سوره طارق اورده که اشاره به کوبنده بودن ان و تشبیه به اشعه ایکس سیاه چاله داشته و اینکه خداوند در این سوره انسان را محفوظ داشته از این جاذبه و قدرت و به مساوات ان علمی که میگوید منظومه شمسی از مرکز کهکشان که سرشار از سیاه چاله است دور میباشد.

تعيين نسبت عمر جهان به عمر زمين:

 قیاس نویسنده در افرینش دو روزه ی زمین در فصلت  و شش روزه ی دنیا یعنی اسمان و زمین در سوره ق با تخمین دانشمندان به عمر پنج میلیاردی زمین و عمر پانزده میلیاردی  دنیا که دقیقا به نسبت سه برابری هردو مقایسه کرده است .و باز ایات را در جهت اثبات علم نوین میداند .

بيضی شكل بودن زمين:

وی اشاره دارد به شکل بیضی زمین که علم دانشمندان ثابت کرده زمین شکلی که در قدیم به واسطه کامل دانستن شکل هندسی کروی به زمین میدادند نیست و در خط استوا این قطر بیشتر از قطبین است و نویسنده اشاره کرده به سوره نازعات و کلمه دحاها از دحیه بمعنی تخمه مرغ و اشاره به شکل هندسی ان  .

آفرينش بدون ستون آسمان:

نویسنده از افرینش بدون ستون اشاره دارد به جاذبه زمین و تشبیه ان به ستون هایی که دیده نمیشوند و پیوست داده به سوره رعد .واینکه اگر  این نیرو نباشد نظم جهانی به هم میخورداتفاقی که در روز رستاخیر میافتد .وی معتقد است این نیروی جاذبه پیش از نیوتن بوده و از قران اورده شده است.

تأثير ارتفاع بر فشار هوا:

واقف زاده معتقد است اولین کسی که متوجه تاثیر ارتفاع بر فشار هوا شد پیامبر بود و به  وحی ایه 125 سوره انعام اشاره کرده . و بعدها دانشمندان متوجه شدند هرچه ارتفاع بیشتر باشد خلبان با مشکل تنفسی روبرو میشود مشکل زمانی حاد میشود که خلبان به ارتفاع حدود 490متر برسد.

نتیجه گیری:

نویسنده در این بخش یاداور می شودکه خداوند در قرآن کریم در جهت رشد و هدایت انسان آیاتی اورده و بحث  اهمیت آیات نجوم در قرآن باعث شده تا این علم در دین اسلام مورد توجه واقع شود و از ان برای بررسی  اواقات نماز و حج و روزه استفاده کنند.