مظفرگنابادی
محمد قاسم بن مظفر معروف به ملامظفر و مظفر گنابادی از منجمین و ریاضیدانان و معاصر شیخ بهائی بود. همانطور که از نامش پیداست وی از اهالی گناباد از شهرهای استان خراسان رضوی می‌باشد. محمد قاسم گنابادی در زمان شاه عباس بزرگ صفوی می زیسته و در طالع‌بینی نیز تبحر داشته است و از نجا که شاه عباس به نجوم و طالع بینی علاقه خاصی داشت مظفر گنابادی به جمع درباریان شاه عباس پیوست.
پس از مظفر گنابادی، تا چندین نسل، فرزندان او کار جدشان را ادامه داده و در دربار شاهان صفوی خدمت می‌کردند. در سال 1030 هجری قمری ملا مظفر از طریق پیگیری احوال کواکب و بودن مریخ در برج عقرب استنباط کرد که یکی از علمای بزرگ زمان خواهد مرد و شکستی بر مذهب وارد خواهد شد و خبر از مرگ شیخ بهاءالدین عاملی داد و اتفاقاً همان طور هم شد. این پیش‌گویی از کتاب تنبیهات او نقل شده است.
در مورد شاه عباس نیز باید گفت که ایشان به عقاید منجمین و طالع‌بینان و اخباری که از آنان می‌شنید اعتقاد تام داد، از این‌رو در بیشتر کارهای مهم با آنان مشورت می‌کرد، از جمله در چندین مورد از نظریات ملا مظفر پیروی نمود.
آثار مظفر گنابادی
برخی از آثار وی عبارت است از:
-
تنبیهات المنجمین
مشتمل بر یک مقدمه، شش باب و خاتمه است. این کتاب به صورت خطی در کتابخانه‌ی ملا محمدعلی خوانساری در نجف موجود است.
-
شرح بیست باب از نظام‌الدین عبدالعلی بن محمد بیرجندی (مستوفی 924 ه.ق) که حکیم و منجم معروف قرن خود بوده است.
این کتاب از مهم‌ترین کتب نجومی درباره‌ی تقویم رقمی و علم نجوم است که برای شاه عباس تدوین نموده و شیخ بهایی در پشت کتاب تفریضی مشتمل بر تمجید از شرح و شارح در سال 1023 ه.ق نوشته است و در سال 1298 ه.ق در قمک چاپ سنگی شده است و به بیست باب ملا مظفر معروف است.
-
منتخب التنبیهات
خلاصه‌ی تنبیهات منجّمین می‌باشد. مؤلف در اول این کتاب نام و نسب خود را ذکر نموده است.
-
حاتمیّه
در بیان خطّ نصف‌النّهار و معرفت سمت قبله و به همین جهت آن را قبلة الافاق گویند و آن را به نام خواجه ناصرالدوله پدر حاتم‌بیک که از بزرگان و ارکان دولت و وزیر شاه‌عباس بوده تألیف نموده است.
-
اختیارات النّجوم.
دیدگاهتان را بنویسید