نیکلاس کوپرنیک

نیکلاس کوپرنیک در سال 1473 میلادی در لهستان متولد شد. او منشی دفتری در کلیسای کاتولیک رومی بود.

كپرنیك در زمان تحصیل در كالج به اخترشناسی علاقه‌مند شد. در آن سال‌ها، او نظرات بطلمیوس را مورد تردید قرار داد و این عقیده را مطرح كرد كه: «خورشید در مركز عالم قرار دارد و سیارات به دور آن می‌گردند.» البته او هم مانند اخترشناسان یونانی تصور می‌كرد كه: «ستاره‌ها بر كره‌ای ثابت و بدون حركت قرار دارند؛ اما به دلیل حركت وضعی زمین به نظر می‌رسد كه به دور زمین می‌گردند.» بر این اساس، نظریه‌ی «خورشید مركزی» او صحیح بود؛ اما تصویر كلی او از عالم درست نبود.

كپرنیك با كلیسا ارتباط نزدیكی داشت و برای این‌كه از آزار كلیسا در امان بماند، نظراتش را فقط به صورت دست‌نوشته‌هایی در میان دوستان نزدیكش توزیع كرده بود. او چند سال از وقت خود را برای نوشتن كتابی به نام «گردش اجرام آسمانی» صرف كرد. كپرنیك ویراستاری نهایی محاسبات ریاضی كتاب را در پایان عمر و در هنگام بیماری انجام داد.

زمان زیادی طول کشید تا عقاید کوپرنیک منتشر شود، در واقع کتاب او تا قبل از مرگش به چاپ نرسید. در این کتاب او عالمی را تشریح می‌کند که در آن خورشید در مرکز و به ترتیب تیر، ناهید، زمین، بهرام، هرمز و کیوان به دور آن می‌گردند. در بالای این‌ها کره ستارگان ثابت قرار دارد. کتاب دوم کپرنیک در این زمینه توسط کلیسای کاتولیک روم ده ها سال پس از مرگ وی در 24 مه 1543 در فروبورک ممنوع شد.

کپرنیک در کتابش، نادرست بودن نظریه‌ی بطلمیوس را ثابت نکرد؛ چون در آن زمان، شواهدی برای رد آن شناخته نشده بود. نکته‌ی جالب این بود که روش محاسبه‌ی کپرنیک و بطلمیوس برای موقعیت سیارات، هر دو به اندازه‌ی دو درجه خطا داشتند. تفاوت در این بود که کپرنیک، خورشید را در مرکز سامانه‌ی خورشیدی می‌دانست و عقیده داشت که سیارات در مدارهایی به دور آن می‌گردند. کپرنیک به این نکته پی برد که اگر سیارات نزدیک‌تر به خورشید، سریع‌تر و سیارات دورتر، آهسته‌تر به دور خورشید بگردند، می‌توان حرکت بازگشتی (رجوعی) سیارات دورتر از زمین (مانند بهرام) را بدون در نظر گرفتن فلک تدویر توضیح داد. در آن زمان، برتری نظریه‌ی خورشید مرکزی کپرنیک نسبت به نظریه‌ی بطلمیوس فقط صورت ساده‌تر و زیباتر آن بود.