علامه حسن زاده

علامه حسن زاده در چهارم تیرماه 1307 ه.ش در شهر آمل دیده به جهان گشود. در دوران کودکی قرآن و مقدّمات خواندن و نوشتن را نزد چند بانوی پرهیزگار فرا گرفت. پس از سپری شدن این دوران در حوزه‌ی علمیه آمل مشغول تحصیل گردید و در آن‌جا مقدّمات زبان و ادبیات عربی را همراه با خوشنویسی از اساتید وقت آموخت.

در سال 1329 به تهران آمد و در جلسات درس آیت اللّه شیخ محمدتقی آملی و آقا سید احمد لواسانی حضور یافت و لمعه و سایر دروس را نزد این بزرگواران آموخت. در این شهر فراگیری علوم و معارف دینی را در محضر میرزا احمد آشتیانی، رفیعی قزوینی، علامه شعرانی و … پی‏گیری نمود و در قم به حوزه‌ی درسی علامه طباطبایی و برادرش آمد و علوم غریبه به خصوص علم جفر را از محضر سیدمهدی قاضی فرا گرفت.

حکیم عارف و فقیه عالم آیةاللّه حسن‌زاده آملی از نوابغ و نوادر روزگار و گوهر گرانبهای علم و فضل و کمال به شمار می‏ روند. این دانشور گرانمایه در علومی چون قرآن و تفسیر، نهج البلاغه و حدیث، کلام اسلامی، فقه و اصول، حکمت و عرفان، رجال، ریاضیات، نگارش و خوش‌نویسی، ادبیات و شعر، نجوم، هیأت و علوم غریبه تبحر داشته و تدریس نموده است. در بسیاری از این رشته ‏ها صاحب نظر بوده و در برخی از این معارف صاحب سبک و نوآوری می ‏باشد.

این ویژگی‏ها موجب شده که ایشان به عنوان شخصیتی جامع و عالمی ذوفنون به شمار آید و خاطره‌ی مشاهیر صاحب عنوان و علمای برجسته سلف را در اذهان تداعی کند، او جامع علم و عمل و برخوردار از علوم رسمی و عرفانی است.

او نمونه ‏ای نادر از تربیت‌یافتگان حوزوی است که درک محضر بزرگانی چون آیات گرام محمدتقی آملی، ابوالحسن شعرانی، رفیعی قزوینی، مهدی الهی قمشه‏ای، فاضل تونی، میرزا احمد آشتیانی، علامه طباطبایی و برادرش محمدحسن الهی از معظم له شخصیتی بی‏ بدیل ساخته است.

آثار علامه حسن زاده

برخی ازآثار وی عبارت است از:

1. ولایت تکوینی

2. خیر الأثر در رد جبر و قدر

3. لیلةالقدر و فاطمه علیها السلام

4. رسالة فی الإمامة

5. فصل الخطاب فی عدم تحریف کتاب ربّ الأرباب

6. رسالة حول الرؤیا

7. شرح چهل حدیث در معرفت نفس

8. دروس معرفة الوقت و القبلة

9. رساله کلّ فی فلک یسبحون

10. رساله‌ای در تناهی ابعاد

11. تصحیح کتاب الإستیعاب فی صنعة الأصطرلاب للبیرونی

12. تعیین سمت قبله مدینه

13. الصحیفة العسجدیّة فی آلاتٍ رصدیّة

14. الکوکب الدرّی فی مطلع التّاریخ الهجری

15. تعلیق تحفة الأجِلَّة فی معرفة القبلة

16. رساله قطب نما و قبله نما

17. رساله میل کلّی

18. رساله تکسیر دایره

19. رساله ای در اختلاف منظر و انکسار نور

20. رسالة فی تعیین البُعد بین المرکزین و الأوج

21. رسالة فی الصّبح و الشّفق

22. رساله‌ای پیرامون فنون ریاضی

23. دروس هیأت و دیگر رشته‌های ریاضی

24. تصحیح و تعلیق تحریر اصول اقلیدس

25. تصحیح و تعلیق اُکَرِ مانالاؤس

26. تصحیح و تعلیق تحریر اُکَرِ ثاوذوسیوس

27. شرح زیج بهادری

28. تصحیح و تعلیق شرح بیرجندی بر زیج الغ بیک

29. تصحیح و تعلیق تحریر مجسطی

30. استخراج جداول تقویم