آنتیکی ترا

آنتیکی ترا
Antikythera
این وسیله‌ی کهن که از جنس مفرغ ساخته شده و در پوششی چوبی محصور شده است در سال 1901 میلادی در یک عملیات غواصی در آب‌های مدیترانه در ساحل جزیره‌ی آنتیکتی ترا (Antikythera) کشف شد. دانشمندان چندین دهه این وسیله را که دستگاه آندیکتی ترا نام گرفت بررسی کردند اما در بررسی‌های اخیر دانشمندان دانشگاه کاردیف در ولز جزئیاتی به دست آمد که حاصل بررسی با ابزارهایی با فناوری پیشرفته است. توموگرافی پرتو ایکس سه بعدی (روشی برای دیدن درون ساختارهای صلب) به دانشمندان امکان داد که دندانه‌های داخلی دست کم 30 دنده‌ی دست ساز دقیق

را بشمارند. همچنین این گروه از بیش از 80 قطعه این دستگاه عکسبرداری با وضوح بالا انجام دادند که به آن‌ها در رمز گشایی متون یونان کمک می‌کند.

دانشمندان با این اطلاعات می‌توانند عملکردهای این دستگاه را بازسازی کنند. اخترشناسان قرن دوم پیش از میلاد با استفاده از این وسیله حرکت ماه و خورشید و هم چنین وقوع کسوف‌ها وخسوف‌ها را پیش بینی می‌کردند. این دستگاه می‌توانست بی‌نظمی‌های حرکت ماه را که به سبب مدار بیضوی‌اش پدید می‌آید بازسازی کند و شاید حتی اخترشناسان یونانی را قادر می‌ساخته است که موقعیت سیارات شناخته شده را پیش بینی کنند. به گفته‌ی دانشمندان این دستگاه کم نظیر با طراحی زیبا و جنبه‌ی اخترشناسی‌اش بسیار دقیق و صحیح و دارای فناوری‌ای است که تقریباً یک هزاره از وسایل هم عصر خود پیش‌تر بوده است.

در دهه‌ی 1328 مورخ و اخترشناس انگلیسی به نام دریک دیسولا پرایس اعلام کرده بود که این دستگاه رایانه‌ای قیاسی برای محاسبات نجومی بوده است. اما چون دستگاه فرسوده و تکه تکه بود این نظریه تکمیل نشد و تا انجام شدن پژوهش اخیر مسکوت ماند. توموگرافی پرتوایکس منجر به دیدن جزئیات درون تکه‌ها شد که بسیار به تکمیل این نظریه کمک کرد. دانشمندان امیدوارند که مدلی کامل از این دستگاه را بسازند و عملکردش را بازسازی کنند.