قانون بده

قانون بده
Bodes Law
یوهان بده ستاره شناس آلمانی، در سال 1150 با قرار دادن اعدادی در نظام یک رشته‌ی سیاره‌ای به فواصل تقریبا صحیحی دست یافت. او کسی بود که رابطه‌ی ریاضی کشف شده به وسیله جی، تیتوس (Titus) در سال 1144 را چاپ و منتشر ساخت و با استفاده از آن مدل ریاضی خود را تعریف کرد به همین علت گاهی به این قانون رابطه تیتوس – بده هم می‌گویند. یوهان بده با محاسبه‌ی ساده‌ای که شما هم قادر به انجام آن هستید فاصله‌ی هر سیاره را تا خورشید به ترتیب زیر تعین کرد: 1- نام تمام سیارات سامانه‌ی خورشیدی را از خورشید به بعد به ترتیب بنویسید 2- برای سیاره‌ی تیر عدد صفر را در نظر بگیرید و زیر نام آن بنویسید. به ناهید عدد یک، به زمین عدد دو، به بهرام عدد چهار، برای استروئیدها (کمربند سیارات خرد) عدد هشت، به هرمز عدد شانزده، به کیوان عدد سی و دو، به اورانوس عدد شصت و چهار، به نپتون عدد صد و بیست و هشت و به پلوتو عدد دویست و پنجاه و شش را اختصاص دهید. مشاهده می‌کنید که هر عدد نسبت به عدد قبلی اش دو برابر شده است. 3- حالا عدد ثابت 3 را در تک تک اعداد به دست آمده‌ی بالا ضرب کنید و حاصل را زیر هر کدام بنویسید، سپس عدد ثابت 4 را نیز زیر تمام ارقام اضافه کنید و ستون‌های اعداد به دست آمده را با هم جمع جبری کنید.4- حاصل جمع مذکور را بر عدد 10 تقسیم نمائید. بعد عددی را که در رابطه با زمین به دست آمده بود به عنوان واحد نجومی انتخاب کرد و تمام اعداد مابقی را بر اساس آن تصور نمود. بنابراین فاصله‌ی زمین تا خورشید برابر عدد یک به دست آمد. فاصله‌ی تیر برابر 4/0 فاصله‌ی زمین تا خورشید، فاصله‌ی ناهید برابر با 7/0 فاصله‌ی زمین تا خورشید و الی آخر تعیین شدند. در این بین او کشف کرد که سیاره‌ای باید در فاصله‌ی 8/2 فاصله‌ی زمین تا خورشید وجود می‌داشته که اکنون دیگر وجود ندارد و بدین ترتیب کمربند سیارات خرد یا استروئیدها پیدا شدند. البته این محاسبه به طور تقریبی بیانگر فاصله‌ی متوسط هر سیاره تا خورشید می‌باشد و امروزه جنبه‌ی کاربردی اش را بر پرتاب ماهواره‌ها از دست داده است.