سبد خرید 0
  • صفحه اصلی
  • مقالات
    • دانشنامه
    • نجوم قرآن
    • نجوم مدارس
  • اخبار نجومی
    • اخبار واحد فناور
    • مراکز نجومی
  • رویدادها
    • رخدادهای نجومی
    • ویژه برنامه ها
    • مسابقه و آزمون
  • فروشگاه
    • کتاب
  • فیلم
  • فارسی
رصدگران

ورود

گذرواژه خود را فراموش کرده اید؟

ثبت نام

یک رمز به نشانی ایمیل شما فرستاده خواهد شد.

داده های شخصی شما برای پشتیبانی از تجربه شما در این وب سایت، برای مدیریت دسترسی به حساب کاربری شما و برای اهداف دیگری که در سیاست حفظ حریم خصوصی ما شرح داده می شود مورد استفاده قرار می گیرد.

  • 02532816310
  • info@rasadgaran.ir
  • درباره ما
  • تماس با ما
0
رصدگران
  • صفحه اصلی
  • مقالات
    • دانشنامه
    • نجوم قرآن
    • نجوم مدارس
  • اخبار نجومی
    • اخبار واحد فناور
    • مراکز نجومی
  • رویدادها
    • رخدادهای نجومی
    • ویژه برنامه ها
    • مسابقه و آزمون
  • فروشگاه
    • کتاب
  • فیلم
  • فارسی
ورود | ثبت‌نام

وبلاگ

رصدگران > مقالات > مقالات > دانشنامه > مشاهیر > ابوالحسین عبدالملک بن محمد شیرازی

ابوالحسین عبدالملک بن محمد شیرازی

1399-07-14
ارسال شده توسط alirezababaei
دانشنامه، مشاهیر، مقالات
عبدالملک محمدشیرازی

ابوالحسین عبدالملک بن محمد شیرازی، ریاضی‌دان و منجم ایرانی است.

وی بیشتر عمر خود را صرف مطالعه‌ی ریاضیات یونانی و نجوم کرد. از او آثاری چون تصفح المخروطات و تلخیص المجسطی به زبان عربی باقی مانده است.

در سال 511 هجری قمری با مرگ سلطان محمد بن ملکشاه سلجوقی، پسرش محمود به جانشینی او نشست، اما نتوانست در برابر حملات عمومی نیروهای خودی توسط سلطان سنجر (پادشاه قلمرو سلجوقیان به ویژه در خراسان) مقاومت ‌نماید. بنابراین سلطان محمود بن محمد پس از ازدواج با دختر سنجر، به حکومت عراق عجم (ایران مرکزی) و عراق عرب اکتفا کرد. بنابراین دوران کودکی عبدالملک شیرازی معاصر با حکومت سلطان محمود بن محمد سلجوقی در ایران، از جمله فارس، شیراز و عراق بود.
عبدالملک شیرازی، پس از تحصیل مقدمات علوم از جمله زبان و ادبیات فارسی و عربی و علوم دینی، به طور تخصصی به مطالعه‌ی ریاضیات یونانی و نجوم پرداخت و درآن علوم به مهارت و استادی دست یافت.
ابوالحسین عبدالملک بن محمد شیرازی، در کنار تحصیل ریاضیات و نجوم به مطالعه‌ی آثار یونانیان در این زمینه‌ها علاقه‌ی بسیار داشته و نیز ترجمه‌های عربی آن‌ها را مورد تلخیص یا تصحیح قرار می‌داده است.

از معاصرین وی ابوالفتح اصفهانی، ریاضی‌دان و خلاصه کننده‌ی آثار ریاضی یونانیان در قرن پنجم و ششم است.
گر چه منابع نوشته‌اند که ابوالحسین عبدالملک بن محمد شیرازی بیشتر وقت خود را صرف مطالعه‌ی ریاضیات یونانی و نجوم می‌کرد، بعید نیست که به عنوان منجم در دربار اتابکان فارس (آل زنگی) نیز مشغول به کار بوده است.
از کارهای روزمره‌ی وی تلخیص منابع ریاضی یونانی و نگارش شرح بر ترجمه‌های عربی آن‌ها بوده است.
در منابع نامی از شاگردان عبدالملک شیرازی نیامده است اما قطب‌الدین شیرازی که صد سال پس از وی می‌زیست از آثار وی به ویژه تلخیص المجسطی بهره برده است.
عبدالملک شیرازی پیش از سال 600 هجری قمری درگذشت.
از جمله آثار وی عبارت است از:

  1.  تصفح المخروطات
    در زمان عبدالملک شیرازی ترجمه‌ی مخروطات آپولونیوس موجود بود، زیرا مخروطات را قبلاً هلال بن ابی هلال حمصی و ثابت بن قره در سده‌ی سوم هجری به عربی برگردانده بودند و ابوالفتح اصفهانی در اواخر سده‌ی پنجم و اوایل سده‌ی ششم هجری آن را به شیوه ای نیکو تحریر کرده و ملخصی از آن نیز فراهم آورده بود. عبدالملک شیرازی با استفاده از ترجمه‌های حمصی و ثابت، خلاصه‌ای از هفت مقاله‌ی مخروطات آپولونیوس تهیه کرد.
  2. تلخیص المجسطی

عبدالملک شیرازی، المجسطی بطلمیوس را به زبان عربی تلخیص کرد و این تلخیص را در حدود یک سده بعد از وی، همشهری او قطب الدین شیرازی به زبان فارسی ترجمه کرد و آن را فن دوم از جمله چهارم علوم ریاضی کتاب «دره التاج لغر الدباج» خود قرار داد، زیرا به قول او این بهترین تلخیصی بوده که از مجسطی فراهم آورده بودند. این ترجمه در بخش دوم کتاب درة التاج چاپ وزارت فرهنگ در 238 صفحه به چاپ رسیده است.

منابع:

1. ناصر تکمیل همایون، تاریخ ایران در یک نگاه، تهران: دفتر پژوهش‌های فرهنگی، 1381، ص 46

برچسب ها: ابوالحسین شیرازیابوالحسین عبدالملک بن محمد شیرازیعبدالملک شیرازی
قبلی دکتر عدالتی
بعدی زمین

دیدگاهتان را بنویسید لغو پاسخ

جستجو برای:
مقالات
  • دانشنامه
    • مشاهیر
    • اجرام آسمانی
  • نجوم قرآن
  • نجوم مدارس
جذب پژوهشگر
جذب پژوهشگر
جذب پژوهشگر
اخبار نجومی
  • اخبار واحد فناور
  • مراکز نجومی
محصولات
  • واقعیت افزوده خانواده خورشید
    رایگان!
  • نوجوانان آموزش نجوم نوجوانان
    900000 تومان
  • دوره آموزش تربیت مربی نجوم
    6000000 تومان
  • آموزش نجوم کودکان
    900000 تومان
بایگانی
  • خرداد ۱۴۰۱
  • اردیبهشت ۱۴۰۱
  • فروردین ۱۴۰۱
  • اسفند ۱۴۰۰
  • دی ۱۴۰۰
  • آذر ۱۴۰۰
  • آبان ۱۴۰۰
  • مهر ۱۴۰۰
  • شهریور ۱۴۰۰
  • مرداد ۱۴۰۰
  • تیر ۱۴۰۰
  • خرداد ۱۴۰۰
  • اردیبهشت ۱۴۰۰
  • اسفند ۱۳۹۹
  • بهمن ۱۳۹۹
  • دی ۱۳۹۹
  • آذر ۱۳۹۹
  • آبان ۱۳۹۹
  • مهر ۱۳۹۹
  • شهریور ۱۳۹۹
  • مرداد ۱۳۹۹
  • تیر ۱۳۹۹
  • خرداد ۱۳۹۹
  • اردیبهشت ۱۳۹۹
  • فروردین ۱۳۹۹
  • آبان ۱۳۹۸
  • شهریور ۱۳۹۸
  • مرداد ۱۳۹۸
  • تیر ۱۳۹۸
  • خرداد ۱۳۹۸
  • اردیبهشت ۱۳۸۶
  • آذر ۱۳۸۵
  • آبان ۱۳۸۵
  • مهر ۱۳۸۵
  • شهریور ۱۳۸۵
  • مرداد ۱۳۸۵
  • تیر ۱۳۸۵
  • خرداد ۱۳۸۵
  • اردیبهشت ۱۳۸۵
  • فروردین ۱۳۸۵
  • اسفند ۱۳۸۴
  • بهمن ۱۳۸۴
  • دی ۱۳۸۴
  • آذر ۱۳۸۴
  • آبان ۱۳۸۴
  • مهر ۱۳۸۴
  • شهریور ۱۳۸۴
  • مرداد ۱۳۸۴
  • تیر ۱۳۸۴
  • اردیبهشت ۱۳۸۴
  • مهر ۱۳۷۴
تماس با ما
  • پارک علم و فناوری استان قم، موسسه فرهنگی قرآن و عترت رصدگر عمق آسمان
  • 02532816310
  • info@rasadgaran.ir
دسترسی سریع
  • تماس با ما
  • درباره ما
  • دوره ها
  • مقالات
نمادها
logo-samandehi
خبرنامه

چیزی را از دست ندهید، ثبت نام کنید و در مورد شرکت ما مطلع باشید.
[mc4wp_form id=”380″]

© کلیه حقوق این تارنما متعلق به رصدگران می‌باشد.
اشتراک گذاری در شبکه های اجتماعی
ارسال به ایمیل
https://rasadgaran.ir/?p=1959
علاقمندی ها 0
صفحه علاقمندی های من ادامه خرید
مرورگر شما از HTML5 پشتیبانی نمی کند.