بارش شهابی برساووشی سال 1403
در یک بارش شهابی با واژگان پرکاربردی مواجه می‌شویم که بایسته است توضیح داده شود.
سیارک (Asteroid)
جرمی که بدون واسطه بر گرد یک ستاره بگردد ولی آنقدر بزرگ نباشد که خود را کروی کند سیارک نامیده می‌شود. سیارک‌ها در دوسته یخی و صخرهای دسته بندی میشوند. بیشترین تراکم و سیارک‌های صخرهای سامانه خورشیدی در فاصله میان سیاره هرمز (مشتری) و بهرام (مریخ) است و سیارک‌های یخی بیشتر در بخش فرانپتونی دیده میشوند
دنباله‌دار(comet)
دنباله‌دار، سیارکی منجمدی از گاز و گرد و غبار است. با نزدیک شدن به خورشید، یخ‌های لایه‌ی خارجی دنباله‌دار تصعید می‌شود و ابری در اطراف هسته دنباله‌دار تشکیل می‌گردد. هسته دنباله‌دار به علت وجود گیسوان اطرافش، از چشم ما پنهان است. با نزدیکتر شدن دنباله‌دار به خورشید، انرژی خورشید بر مواد گیسوان اثر می‌کند و گرد و غبار و گاز را به سمت دور از هسته می‌وَزانَد تا یک یا چند دنباله را تشکیل دهند.
شهاب، شهابواره، شهاب سنگ (Meteorite, meteorite, meteorite)
شهابواره‌ها تکه‌های سنگ و یخ معلق در فضای میان سیارهای است که معمولا ابعادی در حدود متر یا حتی اندازه‌های بسیار کوچک‌تر از آن دارند. وقتی شهابواره با جو یک جرم سماوی برخورد کند و خطی نورانی ایجاد شود شهاب درست می‌شود و باقیمانده شهاب که به سطح برخورد کند، شهاب‌سنگ است.
شهاب‌سنگ‌ها از کانی‌ها ساخته شده‌اند. کانی‌هایی که بیشتر آنها در سنگهای زمینی نیز یافت میشوند. کانی‌ها آرایش‌هایی از عناصر شیمیایی از قبیل آهن، اکسیژن، آلومینیوم و سدیم هستند که مانند آجرهای ساختمان، سنگ‌ها از اجتماع آنها ساخته میشوند. تقریبا تمام عناصر شناخته شده در شهاب‌سنگ‌ها یافته شده اند. هرچند برخی از عناصر نظیر هیدروژن و هلیوم علی رغم فراوانیشان در ستارگان و در جهان به طور عام در آنها به ندرت یافت شده‌اند. به این ترتیب، شهاب سنگ‌ها از موادی آشنا ساخته شده اند، با این تفاوت که نسبت آنها با موادی که در سنگهای زمینی دیده شده متفاوت است.
شهاب سنگ‌ها براساس ترکیب کلی به سه گروه سنگی، آهنی و سنگی- آهنی تقسیم میشوند. شهاب سنگهای سنگی همان‌گونه که از نام‌شان برمیآید عمدتا از کانی های سنگی ساخته شده اند. عقیده بر این است که وقوع ذوب در سیارات کوچک یا سیارکهایی که مخلوطی از کانی‌های سنگی و آهنی بودند سبب شد تا فلز به عمق سیارک، و مایع مذاب سنگی به سطح آن منتقل شود. به این شیوه فلز در هسته‌های سیارکی که منشا بسیاری از شهاب سنگهای آهنی هستند متمرکز شدند و مواد مذاب سنگی پس از انجماد به صورت سنگهای آذرین، چیزی شبیه گدازه های بازالتی زمین در آمدند. بخشی از سنگهای آذرین که به سطح سیارک نزدیکتر بودند بر اثر برخورد، شکسته شدند و تشکیل خاک دادند.
نرخ ساعتی سرسویی (ZHR)
یکی از مفاهیم کاربردی ستاره شناسی در رابطه با بارش‌های شهابی است. این نرخ، تعداد شهاب هایی است که در صورت قرار داشتن کانون بارش شهابی در سرسو در جایی با افق کاملا باز و صاف در طول یک ساعت با چشم قابل دیدن هستند.
بارش شهابی (meteor shower)
برخی از شهاب ها در زمان و مکان مشخصی ظاهر میشوند. این شهاب ها قطعات کوچکی از دنباله دار هستند که در مسیر آن باقی ماندهاند. بارش شهابی پدیده‌ای است که در آن تعداد زیادی شهاب به‌طور همزمان از یک نقطه در آسمان ظاهر میشوند. این بارش‌ها معمولاً زمانی رخ می‌دهند که زمین از میان توده‌ای از ذرات باقیمانده از دنباله‌دارها یا سیارک‌ها عبور می‌کند. هر بارش شهابی در یک یا چندین شب به اوج خود میرسد، بارش شهابی برساووشی به همراه بارش اسدی و جوزایی مهمترین بارش های شهابی هستند. لازم به ذکر است معمولا هر شهابی که در آسمان دیده می‌شود مربوط به کانون یک بارش خاص است. اغلب مشاهده شده است که مدار رگبار شهابی با مدار دنباله‌دار تطابق دارد و در نتیجه دانشمندان به طور کلی به این نتیجه می‌رسند که رگبارهای شهابی خرده ریزه‌هایی از دنباله‌دارها هستند.
به عنوان یک پدیده طبیعی فوق العاده، بارش شهابی همواره مورد توجه بوده و علاقه مردم را به خود جلب می‌کند. در برخی از مناطق به این مناسبت جشن‌هایی برگزار می‌گردد. بارش شهابی به عنوان نشانه‌ای از شگون، تحول و رویدادهای مهم آینده تعبیر می‌شود.
بارش شهابی، علاوه بر جذابیت ظاهری خود، ارزش‌های علمی نیز دارد. بررسی شهاب‌سنگ‌ها و بطور کلی بارش شهابی، اطلاعات جالبی را ارائه می‌دهد که به بررسی رفتارهای شهاب‌سنگ‌ها کمک می‌کند. به این ترتیب، مطالعه و مشاهده بارش شهابی به جهت شناخت عمیق‌تر جهان و مفاهیم فیزیکی آن اهمیت دارد.
بارش شهابی جبار
بارش شهابی جبار یکی از بارش ای شهابی سالان است که کانون بارش آن در صورت فلکی جبار به نظر می رسد. تعداد شهاب‌های ساعتی سرسویی (ZHR) در این بارش حداکثر ۲۰ شهاب در ساعت عنوان شده است. تمامی بارش‌های شهابی دارای شب اوج فعالیت هستند که بیشترین تعداد شهاب‌ها در این شب دیده میشوند. اوج بارش‌های شهابی برساووشی سال 1403 دوشنبه 30 مهر پیش بینی شده است. توصیه می‌شود که برای رصد بارش شهابی به‌صورت گروهی اقدام شود تا ضمن تقسیم بخش‌های مختلف آسمان برای مشاهده شهاب‌ها بین اعضای گروه، تجربه لذت یک کار گروهی را همراه با صرف نوشیدنی گرم در این شبهای سرد پاییزی از دست نرود. رصدگر عمق آسمان نیز برنامه ای برای رصد این بارش ترتیب داده است. برای ثبت نام در این اردو اینجا کلیک کنید.