نجوم در کرونا

پنج راهی که خانواده ها می توانند در طی همه گیری کرونا از نجوم لذت ببرند

این زمان برای خانواده ها چالش برانگیز است اما نجوم در کرونا فرصتی بی نظیز است. مدارس و مراکز آموزشی در سراسر ایران تلاش می‌کنند تا یک تجربه آموزش آنلاین را ارائه دهند. ویروس کرونا بسیاری از فعالیت‌ها را قطع یا محدود کرده است. به عنوان یک ستاره‌شناس، معتقدم نجوم در کرونا، راهی عالی برای پر کردن خلأ و داشتن تجربه علمی معنادار برای خانواده‌ها به خصوص در زمان همه‌گیری این ویروس است که توجه خود را به ستارگانی که می توانند درست در خارج از خانه خود ببینند، معطوف کنند.

آسمان شب، امن و رایگان است و همیشه این چنین بوده است.

رصد آسمان با چشم غیرمسلح

با چشمانتان می‌توانید چیزهای زیادی ببینید. آسمان شب برای اکثر مردم منظره عجیبی است. همانطور که در هنگام مسافرت به جایی ناآشنا به نقشه نیز نیاز خواهید داشت برای دیدن آسمان شب نیز باید نقشه یا مربی داشته باشید. اجسام آسمان شب در طی یک سال یک چرخه کامل را طی می کنند. شما می توانید در قسمت رخدادهای نجومی، اطلاعات مشاهده رویدادهای نجومی را مطالعه کنید و با استفاده از راهنمایی‌های رصدی، رخدادهای نجومی مدنظرتان را مشاهده نمایید. نجوم در کرونا فرصتی است تا به آسمان خیره شوید.
با حرکت زمین به دور خورشید، ستارگان و صورت‌های فلکی مختلف قابل مشاهده اند، پس شما می‌توانید در طول سال از مناظر جدید لذت ببرید. گردونه آسمان شب، یک ابزار مناسب رصد صورت‌های فلکی است که می‌تواند به شما در یافتن صورت‌های‌های فلکی کمک کند. گردونه آسمان شب، صفحه گرد مقوایی چرخان است که با تنظیم تاریخ و ساعت، وضعیت آسمان شب و مکان صورت‌های فلکی را نشان می‌دهد.
مکان سیارات در گردونه‌ها مشخص نیست ولی اگر در حوالی دایرةالبروج اجرام پرنوری را دیدید، به احتمال بسیار بالا یکی از سیارات را مشاهده می‌کنید. برای بچه ها سرگرم کننده است که یک چرخه از فازهای ماه را در طول یک ماه دنبال کنند و سپس فعالیتی انجام دهند که نشان دهد چرا ماه فاز دارد.

اما نقشه های هوشمند نیز وجود دارد که آسمان شب را برای هر زمان و مکانی نشان می‌دهند. نمای شما از آسمان شب به عرض جغرافیایی شما بستگی دارد. بنابراین نمای آسمان با توجه به موقعیت خاص شما متفاوت است. حتی راه‌های آسان‌تری نیز وجود دارد تا با استفاده از برنامه‌های گوشی‌ هوشمندتان در آسمان شب پیمایش کنید و لذت ببرید.

رصد آسمان با دوربین دو چشمی

اگر شما دوربین دو چشمی داشته باشید تصاویر زیباتری از آسمان مشاهده خواهید کرد. با توجه به قدرت تفکیک و بزرگنمایی دوچشمی‌ها، اجرام متفاوتی در آسمان خواهید دید. معمولا با دوچشمی‌ها قمرهای سیاره هرمز(مشتری) و کوه‌های ماه قابل رصد هستند. برای تشخیص قدرت دوچشمی در دوربین‌های شکاری دو عدد وجود دارد. آنها نمایانگر بزرگ‌نمایی و قطر لنز هستند، برای مثال عدد 50×7 روی دوربین نشانگر استفاده از لنزهای 50 میلی‌متری با بزرگ‌نمایی 7 برابر است. در یک مکان تاریک، چشم غیرمسلح شما حدود 3000 ستاره را می‌بیند. با این دوربین شکاری این عدد به حدود 100000 جرم سماوی می رسد.

ماه از طریق دوربین های دوچشمی دیدنی است. البته این مشخصات دوربین، حداقل اندازه مناسب رصد آسمان است. دوربین دوچشمی با مشخصات 100×25 بزرگترین سایز مجاز قابل استفاده در ایران است.

تلسکوپ های کوچک

اگر می‌خواهید اقبال بیشتری در مشاهده اجرام آسمان شب داشته باشید، یک تلسکوپ کوچک را در نظر بگیرید. یک تلسکوپ کوچک دنیایی از خوشه‌های ستاره‌ای، کهکشان‌ها و سحابی ها را به روی شما باز می‌کند. می‌توان حلقه‌های کیوان (زحل) و اهله ناهید(زهره)، سیارات اورانوس و حتی نپتون را مشاهده کنید.
قبل از شروع کار با تلسکوپ ، بهتر است یک کتاب با موضوع نقشه آسمان و رصد اجرام سماوی تهیه کنید. این تلسکوپ‌ها یک منظره یاب برای کمک به رصد اجرام دارند. البته تلسکوپ‌های مشهور به “GoTo”، موتور جستجو دارند و توسط کامپیوتر کنترل می‌شوند و پیدا کردن اجرام عمق آسمان را انجام می دهند. شما فقط باید نام را تایپ کنید یا از لیست انتخاب کنید.

دوره های آموزشی

منبع‌های آموزشی خوبی در اینترنت وجود دارد تا افراد در خانه نجوم را فرا گیرند. شاید نجوم در کرونا فرصتی باشد تا بخواهید با کارگاه‌ها یا آموزش‌های نجوم آنلاین و وبینارها شروع کنید. علاوه‌بر بررسی برنامه‌های نجومی و دوربین‌های دوچشمی و تلسکوپ، آموزش‌هایی برای استفاده از تلسکوپ نیز وجود دارد.
همچنین می‌توانید رویدادهای نجومی آسمان را در یک نگاه بررسی کنید.
اگر می‌خواهید از شکوه بصری آسمان شب تاریک الهام بگیرید، مستندهای مختلفی وجود دارد که از تماشای آنها لذت ببرید.

آسمان‌های تاریک

امیدوارم از نجوم خانگی هیجان زده باشید، اما آنچه در واقع می توانید ببینید به محل زندگی شما بستگی دارد.
از ابتدای حضور انسان بر روی زمین تا چند دهه پیش، آسمان شب برای بشر یک دوست و همنشین آشنا بود. آنها از از ستاره‌ها و صورت‌های فلکی  برای پیمایش، گفتن زمان و داستان‌های اسطوره‌ای خود استفاده می‌کردند. اما نقش آسمان شب در زندگی انسان به‌طور مداوم در اثر فعالیت‌های صنعتی و آلودگی‌های نوری فرسایش یافته است.
شما می‌توانید اندازه‌گیری‌های اخیر روشنایی آسمان شب را در یک نقشه بزرگنمایی از ایران مشاهده کنید، جایی که پیدا کردن آسمان تاریک در مرکز کشور کاملاً دشوارتر است.

برای اندازه گیری میزان تأثیر روشنایی آسمان بر آنچه می‌توانید ببینید، ستاره شناسان آماتور از چیزی به نام مقیاس بورتل استفاده می کنند، مقیاسی که عدد 9 به روشنایی یک شهر کوچک است که آلودگی نوری بالایی دارد و عدد 1 به مناطق بکر و کاملا تاریک اختصاص دارد. آلودگی نوری اثر نور مصنوعی در آسمان شب است. به راحتی می‌توان اثر آلودگی نوری را بر مشاهده صورت فلکی دب اکبر و شکارچی (دو صورت فلکی مشهور و قابل مشاهده برای همگان) دید.
پارک‌های ملی یا مناطق کوهستانی با ارتفاع بیش از 3000 متر مکان‌های بسیار خوبی برای لذت بردن از آسمان هستند.

اگر می‌خواهید با نظارت بر روشنایی آسمان در محل زندگی خود در تلاش برای افزایش آگاهی از آلودگی نوری شرکت کنید، پروژه‌ای را با عنوان “Globe at Night” اجرا می کنند. در این پروژه هر کسی می تواند داده ها را جمع آوری کرده و با انجام دانش شهروندی به یک پروژه تحقیقاتی کمک کند. شما می توانید یک دانشمند شهروند شوید و مشاهدات خود را از طریق رایانه یا تلفن هوشمند ارسال کنید.

شما علاقه مندان می توانید تمام مسائل و مباحث نجومی را در صفحات مجازی ما نیز دنبال کنند و بخشی از تیم ما درصفحات مجازی باشید. همراهی با ما، دسترسی به مهمترین رویدادهای قابل مشاهده در ایران، کاربرد نجوم در فهم قرآن، رصد آسمان شب و موارد دیگری را برای شما فراهم می‌کند. اگر نکته خبری، تصحیحی یا نظری دارید، از طریق آدرس info@rasadgaran.ir با ما در میان بگذارید.

هم چنین در سمت دیدگاه ها نیز می توانید نظرات، انتقادات و پیشنهادات خود را با ما در میان بگذارید.

اصل این مقاله، مکالمه منتشر شده کریس ایمپی ، استاد برجسته نجوم دانشگاه آریزونا برای مردم ایالات متحده بوده که توسط واحد فناور رصدگر عمق آسمان برای مردم ایران بومی‌سازی شده است.

منبع اصلی مقاله را در آدرس https://www.space.com/5-ways-families-enjoy-astronomy-in-pandemic بیابید.